Büyüklerimiz dikkat edin, üç şey ihmale gelmez. Şayet ihmalkâr davranırsanız faturası ağır olabilir diye yıllar önce uyarmışlardır. Bunlar borç, hastalık ve yangındır. Bunları hafife alan insanların akıbetinin genelde üzücü olduğunu hepimiz görmekteyiz. Bilgi eksikliği nedeniyle üzücü olayların yaşanmaması için enine boyuna yangın söndürme cihazlarından bahsetmek istiyorum. Öğrencilik yılları ve meslek hayatım içerisinde üzülerek ifade edeyim ki; insanlarımız bu noktada gerekli bilgiye ve ilgiye sahip değildir. Yeterli ve doğru bilgi olmayınca, ilgi ve hassasiyette genel olarak düşük oluyor. Öğrencilik yıllarımda yangın, deprem, ilk yardım tatbikatı diye bir şey hatırlamıyorum. Bunun eksikliğini ben şahsen yıllar önce yaşadım. Evden çıkmama bile gerek kalmayacak, küçük bir depremde komşularla beraber üç gün dışarıda yattım. Sınavlarda lazım olur diye, Yunanistan’ın nüfusundan, Çin’in gelir kaynaklarına kadar bir çok bilgiyi öğrenmeye çalışırken; hayatta her zaman lazım olabilecek ilk yardımı, yangını, depremi niye zamanında öğrenmedim diye şimdi hem üzülüyor hem gülüyor, hem de kendimi sorguluyorum.. Geçte olsa, öncelikle kendimi kendime affettirmek için, öğrendiklerimi toplumun tüm kesimlerine ulaştırmaya çalışıyorum ki; onlar bilgisiz ve ilgisiz kalmasınlar.

                          Yangın deyince aklımıza ilk olarak yangın söndürme cihazları gelmektedir. Çevremize baktığımızda, Yangın söndürme cihazlarıyla ilgili üç grup görüyoruz.

1. Grup: Aldığı eğitim nedeniyle önemine inandığı veya bir yangında kendisinin, çevresindeki bir yakının zarar gördüğü ya da yangın söndürme cihazı nedeniyle en az zararla kurtulduğunu gördüğü için bulunduruyor. Sürekli periyodik kontrolünü yapıyor ve cihazın doğru kullanımını biliyor. Her fırsatta çevresindeki insanları bu noktada bilgilendirmeye ve ilgilendirmeye çalışıyor.
2. Grup: Resmi veya özel kurumlarda denetimlerde sorulduğu veya aldığı araçla geldiği, işyeri ruhsatı alırken, ihaleye girerken istendiği için bulunduruyor. Hiç denemediği için, kullanımını doğru dürüst bilinmiyor, cihazın boş veya dolu olması fark etmiyor. İstenmesini, boşa masraf olarak görüyor. Yani –mış gibi bulunduruyor.
3. Grup: Bilgi eksikliği nedeniyle bulundurmuyor. Fakat yangın söndürme cihazı bulundurduğunda ve doğru kullanımını bildiğinde ihtiyaç halinde kendisine ve çevresine neler kazandırabileceği hayatın içinden örneklerle kendisine anlatıldığında derhal bulundurmaya çalışıyor.

 Bu bağlamda, yangınlar için küçük küçük masraf yapmaktan çekinmeyiniz. Zira büyük büyük gemileri küçük küçük delikler batırır diyen sözünden hareketle bu işin mutlaka ciddiye alınması herkesin yararına olacaktır. Bu nedenle;

·          Resmi işlerimizde istendiği için yıllar önce bir defa alınmış, depoya atılmış ve belki soran olur düşüncesiyle göstermelik olarak bulundurulan, kullanım dışı olan, dolu veya boş olduğu bilinmeyen yangın söndürme cihazı bulundurmaktan kesinlikle kaçınılmalıdır.

·         Amir konumunda bulunan yetkililer bu işi küçümsemeyerek ara sıra da olsa gittikleri yerlerde yangın söndürme cihazlarına bakmaları çok faydalı olacaktır. Zira ‘’Ön tekerleği, arka tekerlek takip eder veya telkinden çok, temsil önemlidir’’

·          Fiziksel olarak mevcut bulunan yangın söndürme cihazları, ihtiyaç halinde kullanılmak üzere daima fonksiyonel olarak kullanılabilir durumda olmalıdır. Bu noktada öncelikle resmi kurumlar ve araçlar örnek olmalıdır.

·         Özellikle doğalgazın kullanılmaya başlanmasıyla evlerimizde, iş yerlerimizde, apartmanlarımızda ortak alanlarda, kullanımını bilmek şartıyla, mutlaka yangın söndürme cihazı bulundurulmalıdır.

·          İnsanları bilinçlendirmek ve toplumda olumlu kamuoyu oluşturmak için okulların yanı sıra, mahalle bazında Muhtar ve cami imamlarımızın da katkıları sağlanarak,  örnek yangın tatbikatları yapılabilir. Yazılı ve görsel basında yapılan bu faaliyetlerin işlenmesi ayrıca olumlu katkı sağlayacaktır. 

Kurumunuzda, işyerinizde, apartmanınızda, arabanızda bulunan yangın söndürme cihazlarına; lütfen önce kendiniz için,  görerek bakınız. İhtiyaç halinde, gerçekten işe yarayacak şekilde mi bulunuyor? Yoksa istendiği için yasak savma cinsinden, var/mış gibi mi bulunuyor?

1.      Piyasada genelde kuru kimyevi tozlu (KKT-açık alan yangınlarına yönelik) veya karbondioksitli (CO2-elektrik ve doğalgaz yangınlarına yönelik) yangın söndürme cihazı kullanılmaktadır. Konunun önemine binaen her kademede gereken hassasiyet titizlikle gösterilip; tereddüt edilen hususlarda sivil savunma personelinden / itfaiye görevlilerinden yardım talep edilmelidir.

2.      Yangın söndürme cihazların üzerinde firma etiketinin dışında, ikinci bir kontrol kartı daha bulunmalıdır. (Bu kartta, YSC cinsi, gaz ve dolu ağırlıkları, doldurulduğu tarih, bulunacağı yer, sorumlu şahıs, aylık kontrol tarihi ve imza sütunu olmalı)

3.      TSE dışı olup, dolumu yasak olan eski cihazlar doluma verilmemeli, bunları doldurmak isteyen firmalar yetkililere bildirilmelidir.

4.      Cihazlar dolum için firmaya teslim edilirken kesinlikle boşaltılıp, o şekilde tutanakla teslim edilmelidir. ‘’Güven, tedbire engel değildir’’ sırrınca etiket değiştirilip doldurulmadan gelmesi, cihazların başka cihazlarla değiştirilmesi önlenmiş olur. Ayrıca, gelecekte bir problem yaşandığında firmalar da zan altında kalmaz.

5.      Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda (beşinci yıla girdiğinde) içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazları yerine, aldıkları söndürücü cihazların özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır. (Türkiye yangından korunma yönetmeliği-2009)

                     Kuru kimyevi tozlu cihazların yangında veya tatbikatta kullanıldığında içinden; mermer, tebeşir, kireç tozunun çıktığını – karbondioksitli cihazların içine ucuz deterjan doldurulduğunu basından okuyoruz. Katıldığımız seminerlerde duyuyoruz. Veya özellikle ilçelerimizde okullarda, bağlı kuruluşlarda yaptığımız denetimlerde, tatbikatlarda karşılaşabiliyoruz. Bu noktada en güzeli cihazların içinden rast gele bir tanesinin seçilerek denemesidir. Unutmayalım, firmaların sorumluluğu kadar, biz kullanıcılarında önemli görevleri vardır!

6.      Cihazların üzerine firmaların yapıştırdığı etiketteki dolum tarihi ile son kullanma tarihine dikkat edilmelidir. Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolleri usulüne uygun yapılarak, güneşten ve nemden uzak tutmak şartıyla daha uzun ömürlü olması sağlanabilir.

7.      Cihazlar garanti kapsamında iken; (kullanıcı hatası olmadan) cihazların arızalanması veya boşalması durumunda ilgili firmalar ücretsiz olarak (sözleşmede belirtilmek şartıyla)  gerekeni yapacaktır. Sonra sıkıntı yaşamamak için, cihazlar satın alınırken veya doluma verirken titizlik göstermekte ve en önemlisi, garanti belgesini fişini, faturasını saklamakta fayda vardır.

8.      Taşınabilir söndürme cihazları için, söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek ve zeminden asma halkasına olan uzaklığı yaklaşık 90 Cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır. Ayrıca, yangın söndürme cihazının konulacağı yer, güneş ve nemden uzak olup, çıkabilecek yangın çeşidine uygun olmalıdır.

9.      Kuru kimyevi tozlu cihazların kontrolü, cihazın başlığındaki ibreye bakılarak yapılabilir. İbre daima iki kırmızı arasındaki yeşili göstermelidir. Cihaz yeni alınsa veya doldurulsa bile, bazen kendi kendine kullanılmadan boşalıp, sol taraftaki -başlangıç noktası olan sıfırı- ibre gösterebilir. Bu durumda derhal ilgili firmaya gereği için haber verilmelidir.

10.  Karbondioksitli cihazların kontrolü ise,  en az altı ayda bir tartılarak yapılabilir. Örneğin, C02 cihazın darası 4 kg ise, net ağırlığı da 6 kg ise, toplam 10 kg ağırlığında olmalıdır. Bunun % 10 ‘ndan fazla eksilme varsa cihaz boşalmıştır.

      Ayrıca; yangın söndürme cihazların cinsine göre, aylık, altı aylık, bir yıllık, dört yıllık bakım ve kontrolleri yapılır.

Aylık kontrol : Genel durumu, emniyet sibobu, mühür ve pimi, hortum, lans ve tetiği kontrol edilir. Kuru kimyevi tozlu cihazları topaklanma olmaması için, ayda bir alt üst edilmelidir.

Altı aylık kontrol :  Aylık kontrole ilaveten cihaz ve karbondioksit tüpü tartılır.

Bir yıllık kontrol : Altı aylık kontrole ilaveten cihazın kapağı açılarak içindeki maddenin niteliğini kaybedip kaybetmediği başka bir ifade ile söndürme cihazlarının yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılması, standartlara uygun toz kullanılması gerekmektedir. (ilgili firmalarca)

Dört yıllık kontrolleri: Dört yılın sonunda içindeki söndürücü maddelerin yenilenerek hidrostatik testlerin yapılması gerekir.

    11.Yangın söndürme cihazlarının yerleştirilmesi : Düşük tehlike sınıfında her 500 m², orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² alan için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 Kg’lık yangın söndürme cihazı, ayrıca depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde tekerlekli yangın söndürme cihazı bulundurulması gerekir.

            Ayrıca kurum ve okullarda hizmet aracı olarak kullanılan;

• Binek otomobillerde 2 Kg’lık bir adet yangın söndürme cihazı (aracın ön tarafında olmak şartıyla)
• Oturma yeri 14 kişiye kadar olan otolarda 6 Kg’lık bir adet yangın söndürme cihazı.
• Oturma yeri 14 kişiden fazla veya tehlikeli madde taşıyan otolarda 6 Kg’lık iki adet yangın söndürme cihazı bulundurulmalıdır.

Milli Eğitim Müdürlüğü sivil savunma uzmanlığı olarak amacımız; ülkemiz ve Çorum’da yaşanabilecek olası doğal afetleri, yangınları afiyette atlatabilmemiz için, öğrenci, öğretmen ve veli üçgeninde şimdiden kafa yoracak ve gelecekte etkili ve yetkili olduğunda daha hassas olacak, neme lazım değil, neye lazımım diyecek, başka bir ifade ile depremlerde, yangınlarda sorunlu değil, sorumluğunun bilincinde olmaya çalışacak bir neslin yetişmesine katkıda bulunabilmektir. Unutmamak lazımdır ki;  dedelerin hatasını torunlar çeker. Bir neslin kaderini, bir önceki nesil tayin eder.  Gelecek geçmişe bakarak gider.

               *                                   

TAVSİYE: 50 yılın birikimi olan, muhtevasında 660 adet farklı nükteli nasihatin yer aldığı Mahirane Söylemler ve Susamak kitaplarımı mutlaka okumanızı ve evlatlarınıza okutmanızı samimi olarak tavsiye ediyorum.  Yukarıdaki telefondan iletişime geçerek, benden imzalı olarak (tanesi 50 TL)  temin edebilirsiniz.